100 jaar geleden woedde de Eerste Wereldoorlog nog volop. Zoveel mensen sneuvelden, zoveel families werden verscheurd. Vaak associëren we de Eerste Wereldoorlog met gevechten aan de IJzer, maar ook in Vlaams-Brabant barstte de strijd los. In de regionale herinnering leven vooral de gevechten aan de Gete en de Dijle en de represailles in Leuven, Aarschot en Zemst. Maar de oorlog had overal in onze provincie een grote impact op het dagelijks leven. Dit jaar brengen we op verschillende manieren de Eerste Wereldoorlog in de herinnering. We brengen daarmee hulde aan de slachtoffers en roepen op om nooit meer in de valkuilen van toen te trappen. 2018, een jaar om lessen te trekken uit het verleden voor een betere en mooiere toekomst.

 

#vluchtenisvanalletijden

Na de inval in België staken Duitse soldaten huizen in brand, ze plunderden en moordden. Al snel kwam er een vluchtelingenstroom op gang richting Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland. Ongeveer 7% van de Belgische bevolking bracht de oorlog als vluchteling in het buitenland door.

Er mag dan in honderd jaar tijd veel veranderd zijn, vluchten is helaas van alle tijden en plaatsen. Oorlogen brengen stromen vluchtelingen op gang en vluchtelingen op hun beurt polemiek en onbegrip, dat vertellen het journaal en de sociale media ons dagelijks.

In Op de Vlucht! bundelen we verhalen van jonge oorlogsvluchtelingen in Vlaams-Brabant toen en nu. Dankzij dagboeken en brieven ontdekken we de verhalen van jongeren als Clementine en Sylvère die in de Eerste Wereldoorlog Vlaams-Brabant ontvluchtten of er als vluchteling toekwamen. Feras en Hodo vertellen op hun beurt over de zware en gevaarlijke tocht uit Syrië en Somalië en de aankomst in het voor hen onbekende Vlaams-Brabant. Ze mijmeren over hun zoektocht naar een veilige plek, geborgenheid, erkenning en zelfontplooiing.

Door te refereren naar de eigen geschiedenis hopen we als provinciebestuur met dit boekje meer begrip te creëren voor mensen die hun hebben en houden noodgedwongen achterlieten. We willen aantonen dat er veel meer is dat ons verbindt dan dat ons verdeelt. We willen jongeren stimuleren om zich in te leven in het thema vluchten, begrip op te brengen voor de ervaringen van vluchtelingen en parallellen te trekken tussen vroeger en vandaag. Het is een publicatie van én voor jongeren, in het bijzonder leerlingen van de derde graad secundair onderwijs.

De publicatie is gratis en kun je hier bestellen. We kregen hiervoor de hulp van Geheugen Collectief vzw en Vluchtelingenwerk Vlaanderen.

 

Een artistieke waarschuwing

Ook WARnings trok afgelopen zondag in de Engelenburcht in Tildonk, Haacht, parallellen tussen vroeger en nu. Dit werk van Johan Sluys, voormalig winnaar van de Provinciale compositieprijs, bracht hulde aan de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog en alle volgende oorlogen.

Tegelijkertijd was het een waarschuwing, een WARning, om niet in de valkuilen van toen te trappen. En dat die waarschuwing hoogst relevant is, ook dat vertellen de beelden in het journaal ons helaas elke dag. WARnings appelleerde ons om het vandaag en in de toekomst anders en beter te doen.

WARnings bracht vernieuwende klassieke muziek in combinatie met video en poëzie en belichtte oorlog vanuit verschillende invalshoeken. Naast klank en beeld speelde het woord een grote rol. Zo brachten de kunstenaars ons bij de beleving van toen. De uitvoerders waren het Aquarius-koor onder leiding van dirigent Marc Michael De Smet, pianiste Katsura Mizumoto, percussionisten Dimitri Dumon, Mathias Ghesquière en Melvin Mattei en videasten Toon Van den Brempt en Dries Verheyen. Peter Theunynck las voor uit zijn eigen oorlogsgedichten. De provincie Vlaams-Brabant ondersteunde dit initiatief met een subsidie van 12.000 euro. In het najaar van 2017 streek WARnings ook al neer in Sint-Pieters-Leeuw. Je kan het concert herbeluisteren op dinsdag 3 april op radio Klara tijdens Klara Live tussen 20u en 22u.

 

 

 

 

 

 

Elfde linie

© IF
Schepenen Dieter Van Besien en Paul De Troyer en enkele enthousiaste Haachtenaren steken de spade in de grond.

In Haacht bleef het niet bij WARnings. Op 24 februari plantten we samen met enkele Haachtenaren op de hoek van de Schorisgat en de Elfde Linielaan in Wespelaar een Herdenkingsbos. Op die plek werd in september 1914 zwaar gevochten. Het regiment van de Elfde Linie bood er moedig weerstand tegen de oprukkende bezetter. Het bloed van vele soldaten zit er in de bodem. Het is voor de herinnering aan deze jongens en mannen, en voor alle anderen die het leven lieten, dat de gemeente Haacht, het Steunpunt Bos Vlaams-Brabant en het Regionaal Landschap Dijleland een levend monument oprichtten.

Met het Herdenkingsbos brengen we hulde aan de slachtoffers. En hoe kan dat beter dan met een boom? De boom staat symbool voor het leven. De boom zorgt voor onze zuurstof. Hoe kunnen we de mensen die in tijden van oorlog hun leven gegeven hebben voor onze vrijheid beter eren dan door het aanplanten van een bos? Een bos dat zorgt voor onze levenskwaliteit en ons tegelijkertijd blijvend herinnert aan hun offer. Van de Haachtenaren voor de slachtoffers.