Geluidshinder Brussels Airport tien keer hoger dan becijferd!

Het aantal mensen dat sterk lijdt onder de geluidshinder van Brussels Airport Company (BAC), de zogenaamd ernstig gehinderden, wordt zwaar onderschat. Op basis van de Vlaamse milieuwetgeving (VLAREM) telt BAC zelf zowat 14.000 ernstig gehinderde omwonenden. Op basis van nieuwe normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ligt het reële aantal echter in de buurt van 144.000. Dat is ruim tien keer zoveel.

Geluidscontouren vanaf Lden 45dB(A)

Lawaai is méér dan een ongemak. Ieder van ons heeft acht uur slaap nodig. Zodra die slaap onderbroken wordt, lijdt onze gezondheid daaronder. Dat gaat van overgewicht tot verloren levensjaren.

De luchthavenuitbater BAC laat jaarlijks door een universiteit – vroeger KU Leuven, nu UGent – de geluidshinder voor de omgeving berekenen. Voor de rekenmethode baseert de universiteit zich op de Vlaamse milieuwetgeving (VLAREM). Die wetgeving  voorziet een berekening van de geluidscontouren vanaf 55 decibel rondom de luchthaven. Volgens de studies van de genoemde universiteiten  is er in Rotselaar, Tervuren of Meise dan ook geen hinder meer. Maar inwoners van deze gemeenten weten wel beter.

Voorrang aan de stappers en de trappers in Vlaams-Brabant!

Ik trap wellicht een open deur in als ik stel dat de auto vandaag nog steeds de logica van onze verplaatsingen domineert. Maar nergens in Vlaanderen of België is het zo erg als in Vlaams-Brabant. De helft van alle files in Vlaanderen situeerde zich in 2016 naar en rond Brussel en Vlaams-Brabant, goed voor ongeveer zeventig kilometer fileleed per dag.

Brussels Airport lonkt steeds naar meer vrachtvervoer, ondanks overlast en vervuiling

(Dit bericht verscheen als opiniestuk in Knack op 9 september 2018.)

De Belgische luchthaven voert een charmeoffensief om meer passagiers en vrachtverkeer uit de buurlanden aan te trekken. ‘Vrachtvliegtuigen vervuilen meer en veroorzaken geluidshinder. Zou het niet van burgerzin getuigen indien Brussels Airport zichzelf een grens oplegt?’, schrijven Brussels volksvertegenwoordiger Bruno De Lille en Tie Roefs.

Het Festival Mundial in Tilburg heeft een nieuwe podiumsponsor: Brussels Airport. Voetbalclub Willem II uit Tilburg heeft ook een nieuwe shirtsponsor. U raadt het vast al: Brussels Airport. Waarom kiest onze nationale luchthaven voor een lokaal muziekfestival en een middenmoter uit de Nederlandse eredivisie, hoor ik u denken? Het neefje van de CEO staat er op het podium of op het veld misschien? Toch niet.

Een gans jaar ‘code geel’ voor water

Vandaag waarschuwt Professor waterbouwkunde Patrick Willems (KU Leuven) in het Nieuwsblad voor het feit dat we echt niet genoeg water hebben. Hij wijst er terecht op dat het, bij wijze van spreken, in de toekomst niet meer zal volstaan om gedurende een aantal maanden de auto niet te wassen om onze watervoorraden terug aan te vullen. Integendeel. Hoe warmer, hoe meer water we verbruiken. Maar wat betreft de gemiddelde waterbeschikbaarheid per persoon in Europa, is België een van de slechtste leerlingen van de klas. Er zijn momenteel maar vier landen in Europa die officieel in zogenaamde ‘waterstress’ zitten. Dat wil zeggen dat de beschikbaarheid van vers water per persoon er onder 1700m3 per persoon is gedaald. Polen, Tsjechië, Cyprus en Malta zijn in dat geval. België volgt met net geen 1755m3 per persoon strak in het rijtje op de vijfde plaats. In 2016 verbruikten onze huishoudens gezamenlijk 255 miljoen m³ water terwijl landbouw 69 miljoen m³ water en industrie (exclusief koelwater) 283 miljoen m³ water verbruikten. Bij de huishoudens zagen we wel een afname van het grondwaterverbruik ten voordele van regenwaterverbruik, maar toch blijft het aandeel van regenwater beperkt en ver beneden de mogelijkheden.

Weg met de diabolotaks

(Dit stuk verscheen op 4 juli 2018 op Knack MoneyTalk)

Het zijn de treinreizigers die betalen voor het ontlasten van het wegennet. Dat zeggen federaal parlementslid Stefaan Van Hecke en Tie Roefs, gedeputeerde voor leefmilieu in Vlaams-Brabant.

Feest! Brussels Airport blaast vandaag zestig kaarsjes uit. Er zal zeker worden getoost op de ontsluiting van de luchthaven via het spoor. Reizigers kunnen niet alleen vlot sporen naar de luchthaven. De luchthaven wordt ook een heuse multimodale hub, waar busreizigers bijvoorbeeld op de trein overstappen zonder dat er nog een vliegtuig aan te pas komt.

Maar dat sporen naar de luchthaven gebeurt bij menig treinreiziger met een wrang gevoel. Wie sinds 2012 spoort naar de luchthaven en dus de duurzame kaart trekt, moet daarvoor een belasting betalen. Spoor je van Leuven naar de luchthaven, dan betaal je 9,30 euro. Meer dan de helft van dat bedrag, 5,34 euro, is de zogenoemde diabolotaks. Geld dat terugvloeit naar Northern Diabolo nv, de firma de spoorlijn heeft aangelegd. Hoe cynisch is dat? Het zijn dus de treinreizigers die betalen voor het ontlasten van het wegennet.

Gebundelde takken kun je niet breken

De Getevallei en de Groene vallei zijn heerlijke natuurgebieden in onze dichtbevolkte en dichtbebouwde provincie. De Groene vallei is een groene, open ruimte in de verstedelijkte driehoek tussen Leuven, Brussel en Mechelen. Voor de Getevallei, in het zuiden van het Hageland, hebben we een aanvraag tot erkenning als natuurreservaat ingediend bij minister Schauvliege. Als gedeputeerde voor leefmilieu heb ik de afgelopen legislatuur 2012-2018 in het bijzonder ingezet op deze natuurgebieden. Door de veerkracht van deze valleien te herstellen, kunnen onze rivieren immers overstromen in natuurlijke overstromingsgebieden en niet op plekken waar mensen wonen.Om de gevolgen van de klimaatverandering, zoals extreme regens, op te vangen, is het van groot belang dat we investeren in zulke natuurlijke waterhuishouding. 

European Green Capital aan de Waal

Voor we onlangs een dagje doorbrachten in ’s-Hertogenbosch bezochten we Nijmegen. Die stad wordt al langer mee bestuurd door GroenLinks en is sinds kort ook de ‘Green Capital of Europe. Onze dag in Nijmegen startte met een bezoek aan het bedrijf Neopixels Insulations. Die onderneming levert de isolerende korreltjes waarmee één van de aannemers van de provinciale Vlaams-Brabantse groepsaankoop voor spouwmuurisolatie werkt. We kwamen zaakvoerder, Stefan Nooijens, tegen toen we onlangs in Scherpenheuvel onze groepsaankoop lanceerden en demonstreerden. Toen hij hoorde dat we naar Nijmegen zouden komen, nodigde hij ons prompt uit voor een bezoek aan zijn bedrijf.

In het gezelschap van wethouder voor GroenLinks in Nijmegen Noël Verguns en raadslid Volkert Vintges trokken we vervolgens naar het Honigcomplex. Het bedrijf Honig, bekend voor zijn soep, trok in 2012 weg van de site en maakte plaats voor innovatieve ondernemingen, zoals dat van bakfietspionier Jos Sluijsmans. Tot 2022 tenminste, want dan zullen er op de voormalige bedrijfssite nieuwe woningen verrijzen. Op de Honigsite genieten we van een lekkere lunch en huren we fietsen waarmee we de rest van de dag, onder deskundige leiding van Bert Lagerweeij, Nijmegen verkennen.

Leren door te doen!

Mijn kinderen kennen het natuurgebied De Koeheide in Bertem heel goed. Dat is de verdienste van meester Eddy Macquoy van Freinetschool De Appeltuin. Meermaals per jaar trok Eddy met de kinderen naar De Koeheide om er te spelen, te werken en te leren. Net zoals de leraren van De Zevensprong trouwens. Zij trekken enkele keren per jaar naar De Doode Bemde in Oud-Heverlee. Dat doen ze onder leiding van Gerd Van Thienen. Gerd is verantwoordelijk voor Educatief Natuurbeheer dat de provincie Vlaams-Brabant samen met Natuurpunt realiseert.

Vliegen kan uw gezondheid schaden!

Er is wat loos met de luchtkwaliteit in Vlaanderen. Dat is nog duidelijker geworden sinds het VRT-programma Pano een studie van Greenpeace onder de aandacht bracht waaruit blijkt dat de luchtkwaliteit in zes op tien onderzochte Belgische scholen zorgwekkend tot slecht is.

Volgens de Clean Air Unit van het Europees Directoraat-Generaal voor Leefmilieu sterven in de Europese Unie jaarlijks 400.000 mensen vroegtijdig door vervuilde lucht. 23 van de 28 lidstaten overschrijden dan ook de normen voor bijvoorbeeld stikstofoxiden (NOx). In Europa is inzake luchtvervuiling ‘afwijking’ de norm. De kans is daardoor klein dat de Europese Unie (EU) op korte termijn boetes zal opleggen aan de slechte leerlingen van de klas.

Desalniettemin heeft de EU streefdoelen geformuleerd om de luchtverontreiniging een halt toe te roepen. Tegen 2020 wil zij de hoeveelheid fijnstof kleiner dan 2,5 micrometer (PM 2,5) verminderen met 22% op haar grondgebied en tegen 2030 zelfs met 49%. Dit moet uitgaven in de gezondheidszorg doen dalen met 40 tot 140 miljard euro per jaar!

Fijn, fijner, fijnst

De doelstellingen die de EU nastreeft, gaan dus over fijn stof (PM10 en PM 2,5). Maar ultrafijn stof (UFP) is nog een ander paar mouwen. Een mensenhaar is ongeveer 50 micrometer of 0,05 mm dik. Fijn stof is kleiner dan een millimeter, maar ultrafijn stof is kleiner dan 0,0001 mm!

Strandzand is 90 micrometer breed, haar 50 à 70 mircometer en ultrafijn stof (UFP) is kleiner dan 0,1 micrometer

Hoe kleiner het materiaal, des te gevaarlijker. Van ultrafijn stof nemen we aan dat het diep de longen doordringt en zelfs meteen in de bloedbanen terecht komt. Van daaruit gaat het naar ons hart en onze hersenen. De giftigheid ervan is bewezen, maar het is nog niet duidelijk welke ziektes dit ultrafijn stof precies veroorzaakt. Het is wel al duidelijk dat mensen met aandoeningen zoals astma of hartziektes veel gevoeliger zijn voor ultrafijn stof dan gemiddeld. Door de impact op de hersenen kunnen we ervan uitgaan dat ook geestelijke ontwikkelingsstoornissen het gevolg kunnen zijn van ultrafijn stof.